تاخیرهای موازی پیمانکار و کارفرما

۱۳۹۱/۷/۱۳

یه سوال رایج در مورد تاخیرهای مجاز اینه که وقتی هم پیمانکار و هم کارفرما تو بازه‌ای مشابه تاخیر دارن، آیا باید اون تاخیر رو مجاز حساب کرد یا نه. کسایی هم که با مجاز در نظر گرفتنش موافق نیستن عموما به این فکر می‌کنن که اگه کارفرما تاخیری ایجاد نکرده بود، باز هم چیزی تغییر نمی‌کرد و تو همون بازه تاخیرهای دیگه‌ای به خاطر پیمانکار به وجود می‌اومد.

وقتی تاخیر تو بازه‌ای خاص هم به دلیلی از طرف کارفرما برگرده و هم به دلیلی از طرف پیمانکار، یکی از این دو روش استفاده می‌شه:

روش کمابیش رایج‌تر: تاخیر به نفع پیمانکار محاسبه می‌شه، یعنی حق ادعای زمانی برای پیمانکار محفوظه. با این حال حق ادعای مالی اون دوره از پیمانکار گرفته می‌شه.
روش کمتر رایج: پیمانکار و کارفرما تو تاخیر شریک دونسته می‌شن و بر اساس معیارهای مختلف سهم اون‌ها رو تو تاخیر در نظر می‌گیرن. به این ترتیب قسمتی از حق پیمانکار در مورد اون تاخیر (مثلا نصفش) محفوظ می‌مونه، با این حال می‌تونه به اندازه همون سهم ادعای مالی هم داشته باشه.

منظورم از ادعای مالی هم اینه که پیمانکار بعدا claim کنه که به ازای تاخیر مجازی که ایجاد شده علاوه بر این‌که به زمانش اضافه می‌شه، فلان مقدار هم خسارت خرده و کارفرما باید بهش پرداخت کنه.

کلا هم به ندرت می‌شه که اون زمان رو کلا تاخیر پیمانکار در نظر نگیرن. با توجه به این‌که تو ایران پیمانکارها معمولا تو دعاوی مالی خیلی ضعیف و سهل‌انگار هستن، به نظر من همیشه باید گزینه اول استفاده بشه، یعنی وقتی تاخیرهای موازی به وجود میان، کلش به نفش پیمانکار حساب بشه.

تعبیر منطقیش هم اینه که اگه کارفرما عامل تاخیری برای اون بازه نداشت، احتمالا پیمانکار هم جدی‌تر با مسئله برخورد می‌کرد و عامل تاخیر خودش رو از بین می‌برد. ولی وقتی می‌دیده که صرف هزینه و انرژی برای از بین بردن عامل تاخیر خودش فایده‌ای نداره، چون کارفرما هم عامل تاخیر مشابهی داره، تو این کار جدیت کمتری به خرج می‌داده.

مثلا پیمانکاری رو در نظر بگیرین که قرار بوده تجهیزاتی رو تو یه ساختمون نصب کنه. کارفرما یکی از سالن‌ها رو بهش تحویل نداده بوده و در نتیجه نمی‌تونسته تجهیزاتش رو نصب کنه. با این حال تو همون زمان نیروهاش به اندازه‌ای نبوده که علاوه بر جبهه‌های کاری دیگه‌ش بتونه کار رو تو اون سالن جدید شروع کنه یا مثلا تجهیزات اون رو هنوز نتونسته بوده به کارگاه برسونه. این می‌شه نمونه‌ای از تاخیرهای موازی که بهتره به نفع پیمانکار محاسبه بشه.