آیا هوش مصنوعی برای مدیریت پروژه سودمنده؟
هوش مصنوعی توانایی‌هایی داره که می‌تونه برای مدیریت پروژه سودمند باشه، با این حال
- این توانایی‌های سودمند همگانی هستن و نه ویژه مدیریت پروژه،
- به اندازه‌ای که برخی گمان می‌کنن زیاد نیستن، و
- کاربردشون نیاز به یادگیری ویژه‌ای نداره.
از این رو، به افراد و سازمان‌هایی که تلاش می‌کنن بهتون خدمات و محصول‌های هوش مصنوعی برای مدیریت پروژه بفروشن توجه نکنین و زمان و پولتون رو صرف چیزهای بهتر کنین.
در ادامه دلیلش رو توضیح می‌دم.
همبستگی توانایی کاربر و کاربرد هوش مصنوعی
به نظرم همبستگی شایانی بین توانایی‌هایی که فردی در زمینه‌ای داره و کاربردی که هوش مصنوعی می‌تونه براش تو اون زمینه داشته باشه وجود داره:
هرکدوم از ما احتمالا تو یک یا چند زمینه توانایی فراوان و در سایر زمینه‌ها توانایی کم داریم. وقتی پرسش یا چالشی تو یکی از اون زمینه‌هایی که توشون توانایی کمی دارم برام به وجود میاد، گاهی از ربات‌های چت هوش مصنوعی زایا (generative AI) استفاده می‌کنم و به سرعت پاسخ می‌گیرم. پاسخی که اینگونه می‌گیرم چندان قابل اطمینان نیست، ولی چون باهاش کار حساسی قرار نیست انجام بدم، مشکلی ایجاد نمی‌کنه. از سوی دیگه، پایین بودن تواناییم تو اون زمینه پیدا کردن اطلاعات درست و درکشون رو برام کند و مشکل می‌کنه.
به مدیریت پروژه که می‌رسیم ماجرا برام فرق می‌کنه. دانسته‌ها و تجربه‌هام پیدا کردن و درک اطلاعات تازه یا تحلیل داده‌ها رو برام بسیار سریع‌تر و ساده‌تر می‌کنه. استفاده از هوش مصنوعی زایا در حوزه مدیریت پروژه برای من کندتره و پاسخی که ازش می‌گیرم هم کیفیت پایین‌تری داره. این‌ها می‌شن بخش قرمز رنگ نمودار بالا.
موضوع‌هایی هست که هوش مصنوعی زایا خیلی توشون خوبه و جدا از این‌که آدم چه اندازه تو زمینه‌ای توانایی داشته باشه، باز هم می‌تونه ازشون کمک بگیره. چنین موضوع‌هایی معمولا همگانی هستن و نه ویژه مدیریت پروژه، ولی باز هم در مدیریت پروژه سودمندن. چنین موضوع‌هایی اون‌هایی هستن که تو محدوده سبزرنگ نمودار نمایش داده شدن.
پیامد عملی
این روزها افراد زیادی درباره کاربرد هوش مصنوعی در مدیریت پروژه سخن می‌گن. موضوع‌هاشون همگی در بخش قرمز نمودار جا داره، ولی ادعا می‌کنن که موضوع‌هاشون تو محدوده سبزه. کسایی که توانایی کافی در مدیریت پروژه دارن به سرعت و سادگی پی می‌برن که اون ادعا نادرسته، ولی معمولا چیزی نمی‌گن چون هراس دارن که به عقب افتادگی از روند روز متهم بشن.
تبلیغ‌های نادرستی که در این زمینه میشه به کسایی که کارشون مدیریت پروژه‌س آسیب می‌زنه. به جای تمرکز روی یاد گرفتن مواردی که تو حوزه قرمز هستن و هم پیامدهای نامناسب دارن و هم پس از بهبود توانایی‌های فرد بی‌کاربرد می‌شن، بهتره که افراد روی بهبود توانایی‌هاشون و حرکت از سمت چپ نمودار به سمت راست کار کنن.
این تبلیغ‌ها در عمل دارن رشد حرفه‌ای افراد رو کند می‌کنن.
پیشرفت‌های هوش مصنوعی در آینده
چیزی که گفتم در مورد وضعیت کنونی هوش مصنوعی بود. در آینده و با پیشرفتی که احتمالا هوش مصنوعی خواهد داشت چی؟
پیشبینی چگونگی هوش مصنوعی در آینده دشواره، ولی فکر نمی‌کنم بشه امید داشت که در ده سال آینده انقلابی در این زمینه بشه. توانایی انجام درخور کارها در بخش قرمز نمودار نیاز به چندین نوآوری زیربنایی داره و تنها با پیشرفت هوش مصنوعی امروزین شدنی نیست.
از اون گذشته، حتی اگه در آینده نزدیک یا دور هوش مصنوعی یا هر چیز دیگه‌ای بتونه کارهای محدوده قرمز رو به شکل درخور برامون انجام بده، باز هم بهتره که صبر کنیم اون روز برسه و بعد ببینیم می‌خوایم چیکار کنیم، چون الان نمی‌شه براش پیشبینی و برنامه‌ریزی‌ای خردمندانه کرد.
این رو هم فراموش نکنین که همه ما سال‌های ساله که از هوش مصنوعی استفاده می‌کردیم، گاهی بدون این‌که حتی بدونیم در پس پرده هوش مصنوعی وجود داشته. هوش مصنوعی پیشرفته‌تر آینده هم اینگونه خواهد بود و نیازی به «یادگیری» نخواهد داشت.
پس این همه تب و تاب چیه؟
افراد و سازمان‌های زیادی درباره هوش مصنوعی در مدیریت پروژه سخن می‌گن و برخیشون پرآوازه هم هستن. این عده گونه‌ای سخن می‌گن که انگار انقلابی رخ داده یا به زودی رخ می‌ده. با این حال، شمار و آوازه این افراد دلیلی نیست که گمان کنیم چیزهایی که می‌گن پذیرفتنیه. متاسفانه بسیاری از این افراد دارن از این پیش آمد برای فروش خدمات و محصول‌های خودشون استفاده می‌کنن و هیچ ابایی هم ندارن که برای رسیدن به این هدف به دیگران آسیب بزنن. پیشتر مقاله‌ای هم درباره نیروی شگفت‌انگیز چرندیات تو سایت انگلیسیم نوشتم که برخی از دلایل ریشه‌ای گسترش موارد اینچنینی رو توضیح می‌ده.
دور تباهی هم وجود داره: سازندگان نرم‌افزار تلاش می‌کنن به هر بهانه‌ای شده جایی تو نرم‌افزارشون هوش مصنوعی اضافه کنن که بتونن ادعا کنن نرم‌افزارشون به‌روزه. از سوی دیگه، مشتری‌هاشون هم با دیدن چنین چیزی بیش از پیش دنبال نرم‌افزارهایی می‌گردن که از هوش مصنوعی بهره می‌گیرن. این در حالیه که بسیاری از کارهایی که با هوش مصنوعی انجام می‌دن رو میشه خیلی ساده‌تر و بهتر با الگوریتم انجام داد.
این مقاله رو پیشتر در لینکدین و سایت انگلیسیم منتشر کرده بودم.